De Buckfastbij.
Geciteerd uit:
-
'Onze bedrijfsmethode op Buckfast abdy', door broeder Adam. Vertaler: C.G. van Eizenga. Uitgever: Molenhoek-Uitgave.
-
'Imkeren met Buckfast en Carnica', door broeder Adam. Vertaler: C.G. van Eizenga & A.H. de Witt. Uitgever: Molenhoek-Uitgave.
(Aangezien er niemand beter kan vertellen over de Buckfast bij dan zijn "schepper" zelf, broeder Adam, zal ik in het komende stuk ook hem aan het woord laten. Maar niet na eerst een heel korte beschrijving over broeder Adam te hebben gegeven).
Geboren in Biberach/Riss (Schwaben) Duitsland als Karl Kehrle op 3 augustus 1898 (op 1 september 1996 overleden te Devon, Engeland) kwam hij op 11-jarige leeftijd in St. Mary's of Buckfast Abbey (een Benediktijner abdij) aan.
In de herfst van 1919 kreeg hij de verantwoording over de imkerij op de abdij. De tracheemijt had tevoren toegeslagen onder de inheemse bijenvolken van Engeland, wat zeker 90% van de inheemse bij heeft uitgeroeid. Broeder Adam realiseerde zich dat het tijdperk aangebroken was naar het zoeken van een nieuw soort bij, eentje die resistent was tegen de tracheemijt. Deze eigenschap vond hij in de Italiaanse inheemse bij (de Ligustica).
Zijn eerste opzet was het kruisen van de inheemse Engelse bij met deze Ligustica. Uit eigen ervaring merkte hij dat dit een goede combinatie opbracht, geïnspireerd zocht hij sindsdien verder naar kruisingen van bijen die wat hem betrof de geschikte eigenschappen moest voortbrengen die van belang zijn voor een goede en winstgevende bedrijfsmethode voor de moderne imker.
Sinds 1950 heeft hij vele landen en continenten aangedaan op zoek naar waardevol genetisch materiaal om zijn creatie bij te kunnen verbeteren.
Voor zijn verdiensten heeft hij een eerste eredoctoraat gekregen door de Universiteit van Uppsala in Zweden. De tweede mocht hij ontvangen van de Universiteit Exeter In Engeland.
Tot op hoge leeftijd is hij bezig geweest met het zoeken naar geschikt genetisch materiaal voor kruisingteelt.
De Buckfast honingbij is voortgekomen uit een kruising tussen de Ligustica bij en de voormalige inheemse Mellifera van Groot-Brittannië. Het gaat hier om een "kunst" ras dat in de loop van 50 jaar ontwikkeld en verbeterd werd.
In Engeland, evenals in alle andere Engelstalige landen, wordt aan de Carnica geen bijzondere economische betekenis toegekend. De extreme zwermneiging, de beperkte vruchtbaarheid en de behoefte aan een voortdurende stimulatievoeding in drachtloze periodes, passen -ondanks de waardevolle eigenschappen die deze bij verder bezit- eenvoudig niet in een modern bedrijf.
Mijns inziens is de bedrijfsmethode een noodzakelijke en belangrijke voorwaarde, die ieder volk- in de gegeven omstandigheden- de meest gunstige mogelijkheden voor een zo goed mogelijke ontwikkeling en een maximale honingopbrengst verschaft.
Iedere bedrijfsmethode dient echter wel afgestemd te zijn op de eigenschappen en bijzonderheden van de gebruikte bij. De bijenkast speelt een niet onbelangrijke rol. De teelt vormt echter de eigenlijke basis, waarop ons succes berust.
Iedere technische voorziening, die de bedrijfsmethode eenvoudiger maakt en tijdbesparend is, is voor de beroepsimker van doorslaggevende betekenis.
De bij, het ras en zijn afkomst, bepalen in verregaande mate iedere imkertechnische maatregel en ook het economische succes. De teelt vormt de eigenlijke basis voor het economische succes.
Binnen het gebied van de teelt staan de imker twee wegen ter beschikking:
1. De raszuivere teelt of
2. De teelt via lijnen, kruisingen of hybrideteelt.
Ik houd me al bijna sedert 50 jaar met de raszuivere teelt bezig en evenlang met de kruisingsteelt.
Zoals de ervaring steeds weer laat zien, kan de zuivere Buckfastbij het qua prestatie tegen ieder ander ras opnemen.
Ons teeltdoel beoogt een zo hoog mogelijke honingopbrengst per volk, gecombineerd met een zo gering mogelijke inspanning aan kasten, werk en tijd. Het teeltdoel heeft daarom niet alleen betrekking op de eigenschappen, die speciaal met de prestatie te maken hebben, maar ook op die eigenschappen, die een voorwaarde vormen voor de realisering van de tweede eis, namelijk de vermindering van de inspanning aan kosten, werk en tijd.
Bouwstenen van de prestatie:
1. Vruchtbaarheid van de koningin
2. De vlijt of haaldrift
3. Ziekteresistentie
4. De zwermtraagheid
Prestatie-eigenschappen van de tweede orde:
1. Langlevendheid
2. Vliegkracht
3. Speurvermogen
4. Verdedigingsdrang
5. Weer- en winterbestendigheid *
6. Voorjaarsontwikkeling
7. Spaarzin
8. Zelfverzorging
9. Ordening van de honingopslag
10. Bouwdrift
11. De drift om stuifmeel te verzamelen.
12. Tonglengte
* De Carnica neigt onder de klimatologische omstandigheden er sterk toe om bij iedere stijging van de temperatuur -met name in de winterperiode- uit te vliegen. Iedere vliegactiviteit bij ongunstige weersituatie betekent een nutteloos verbruik van energie en bijenlevens. De Buckfast gedraagt zich vanaf begin november tot eind februari tot de allereerste reinigingsvlucht, zo goed als dood.
Eigenschappen van imker technische betekenis zijn hier van invloed op de prestatie en de oogstresultaten. Het gaat om die eigenschappen die het werk van de imker vergemakkelijken:
1. Zachtaardigheid **
2. Rustig gedrag en vaste raatzit ***
3. Gebruik van propolis ****
4. Poetsdrift
5. Warbouw
6. Hoge verzegeling
7. Oriëntatievermogen *****
Dit zijn de belangrijkste eigenschappen waarop de imker bij de selectie moet letten.
** De Buckfast is zachtaardiger dan de Ligustica en staat een snelle behandeling toe, ook bij ongunstige weersomstandigheden.
*** De Carnica vormt wel het klassieke voorbeeld van zachtaardigheid, vaste raatzit en vreedzaamheid.
**** In onze teeltstam is de drift tot gebruik van propolis sterk weg geselecteerd. Dit vergemakkelijkt het werken in de kast.
***** Een zwak oriëntatievermogen doet het verlies van een koningin na terugkeer van de bruidsvlucht toenemen.
"Afgezien van de aanwezige dracht-, klimaats- en milieuomstandigheden zijn de prestatiemogelijkheden van een volk steeds afhankelijk van de vitaliteit en vruchtbaarheid van de koningin. Zij bepaalt steeds de sterkte en levenskracht van haar volk".
Broeder Adam
Website Buckfast abbey
Buckfast bevruchtingsstation Ameland
Gemeenschap van Europese Buckfastimkers
Een KRO/RKK televisie reportage over het levenswerk van Broeder Adam mét Broeder Adam
Stem: Kees Broos, York Films Limited 1988. Duur: 1:06:26 minuten.
of een documentaire uit 5 delen over hem en zijn werk:
www.youtube.com/watch?v=V4j9tSneoL4
www.youtube.com/watch?v=QF0fvNLrT7c&t=62s
www.youtube.com/watch?v=QF0fvNLrT7c
www.youtube.com/watch?v=rmGN5n9Z9Zs
www.youtube.com/watch?v=fOe4_HfjSv0